1. Giới thiệu chung

Dimethyl Sulfoxide (DMSO) là một hợp chất hữu cơ lưu huỳnh với công thức hóa học C₂H₆OS (hay (CH₃)₂SO). Đây là dung môi phân cực mạnh (polar aprotic solvent) rất được sử dụng trong cả phòng thí nghiệm lẫn công nghiệp.

2. Tính chất hóa-lý & hóa học

• Dạng: dung dịch lỏng trong suốt, không màu (ở điều kiện chuẩn) hoặc hơi vàng nhạt nếu có tạp chất.
• Khối lượng phân tử: khoảng 78.13 g/mol theo một số nguồn.
• Điểm nóng chảy: ~ 18 °C (ở nhiệt độ thấp, DMSO có thể kết tinh).
• Điểm sôi: khoảng 189 °C (1 atm) — cho thấy tính ổn định nhiệt tương đối cao.
• DMSO hòa tan được trong nước và nhiều dung môi hữu cơ.
• DMSO có khả năng “thâm nhập” màng sinh học và vật liệu, điều này làm cho nó đặc biệt hữu ích nhưng cũng đòi hỏi cẩn trọng khi sử dụng.

3. Ứng dụng chính

• Là dung môi công nghiệp & phản ứng tổng hợp: DMSO được sử dụng trong các phản ứng hóa học nơi cần dung môi phân cực mạnh, chẳng hạn các phản ứng loại bỏ proton, phản ứng nucleophilic, phản ứng hữu cơ cao cấp.
• Trong ngành vi điện tử & công nghệ xử lý bề mặt: DMSO được dùng làm dung môi trong quá trình làm sạch, loại bỏ chất dư và xử lý bề mặt …
• Trong lĩnh vực sinh học và y tế: DMSO được dùng như chất bảo quản tế bào (cryoprotectant), và trong một số ứng dụng y tế đặc biệt (mặc dù công nghiệp hoá chất thường khác loại dùng y tế).

4. Ưu điểm & lợi thế

• Tính phân cực cao và khả năng hòa tan tốt nhiều loại hợp chất giúp DMSO linh hoạt trong công nghiệp và nghiên cứu.
• Hệ điểm sôi cao giúp nó ổn định hơn khi nhiệt độ vận hành cao.
• Khả năng hòa tan trong nước và dung môi hữu cơ khiến nó thích hợp cho nhiều hệ pha hỗn hợp.
• Trong ứng dụng công nghiệp, có thể được cung cấp với độ tinh khiết cao để đáp ứng yêu cầu khắt khe (ví dụ trong linh kiện điện tử).

5. Lưu ý an toàn và môi trường

• DMSO tuy không quá độc như một số dung môi khác, nhưng vẫn cần sử dụng cẩn trọng: khả năng thâm nhập da và mang theo các chất khác qua da là điều cần lưu ý.
• DMSO có thể gây kích ứng mắt và da, đặc biệt nếu chứa tạp chất.
• Bảo quản nơi khô ráo, kín, tránh ánh sáng mạnh và nguồn nhiệt nếu yêu cầu độ tinh khiết cao.