🔹 1. Vai trò của chất ổn định nhiệt trong PVC
Nhựa PVC (Polyvinyl Chloride) rất nhạy với nhiệt độ. Khi gia công, PVC dễ bị phân hủy tạo HCl, làm ngả vàng, giảm độ bền cơ lý và mất tính ổn định màu.
👉 Vì vậy, chất ổn định nhiệt (heat stabilizer) được thêm vào để:
-
Hấp thụ HCl sinh ra trong quá trình gia công.
-
Ngăn chuỗi phản ứng phân hủy tiếp theo.
-
Cải thiện độ bền màu, khả năng gia công, độ bóng và độ trong suốt của sản phẩm.
🔹 2. Chất ổn định nhiệt gốc chì (Pb Stabilizer)
⚗️ Thành phần và cơ chế:
-
Thường là muối hoặc xà phòng chì (Lead Stearate, Dibasic Lead Phosphite, Tribasic Lead Sulfate).
-
Hoạt động mạnh, giúp PVC chịu được nhiệt độ cao, thời gian gia công dài, rất phổ biến trong ống cứng, cáp điện, tấm ép định hình.
✅ Ưu điểm:
-
Ổn định nhiệt rất tốt.
-
Giá thành rẻ.
-
Dễ phối trộn trong PVC cứng (Rigid PVC).
⚠️ Nhược điểm:
-
Độc hại và không thân thiện môi trường (Pb gây nhiễm độc thần kinh, đất, nước).
-
Không đạt tiêu chuẩn RoHS, REACH, FDA, EU.
-
Dần bị cấm sử dụng trong ống nước, màng thực phẩm, đồ chơi trẻ em.
🔹 3. Chất ổn định nhiệt Ca-Zn (Canxi – Kẽm Stabilizer)
⚗️ Thành phần và cơ chế:
-
Dựa trên muối stearate của canxi và kẽm, kết hợp với phụ gia đồng ổn định như phosphite, epoxidized oil, polyol.
-
Hoạt động theo cơ chế:
-
Zn trung hòa HCl sinh ra.
-
Ca hấp thụ ion Cl⁻ tự do và ngăn tái phân hủy.
-
Phụ gia đồng ổn định bảo vệ màu và độ trong.
-
✅ Ưu điểm:
-
Không chứa kim loại nặng → an toàn, thân thiện môi trường.
-
Đạt chứng nhận RoHS, REACH, FDA, phù hợp cho PVC mềm, ống nước, bao bì thực phẩm, màng nhựa.
-
Giúp sản phẩm có màu sáng, độ trong cao, và không mùi.
⚠️ Nhược điểm:
-
Giá thành cao hơn Pb stabilizer.
-
Hiệu quả ổn định thấp hơn một chút ở nhiệt độ cao, cần tối ưu công thức khi thay thế.
🔹 4. So sánh tóm tắt
Tiêu chí | Pb Stabilizer | Ca-Zn Stabilizer |
---|---|---|
Hiệu quả ổn định nhiệt | Rất cao | Tốt |
Độ trong và màu sáng | Kém hơn | Rất tốt |
Độc tính | Có, chứa chì | Không độc, thân thiện môi trường |
Chi phí | Thấp | Cao hơn 10–20% |
Ứng dụng chính | Ống cứng, dây điện, tấm ép | Ống nước, màng PVC, bao bì thực phẩm |
Tuân thủ môi trường (RoHS/FDA) | Không đạt | Đạt |
🔹 5. Xu hướng hiện nay
Trên thị trường, các nhà sản xuất lớn như Baerlocher, Adeka, Reagens, Sun Ace, Songwon, LG Chem, và SigmaChem Việt Nam đều đang chuyển hướng mạnh sang chất ổn định Ca-Zn cho các dòng sản phẩm PVC “xanh”.
👉 Ca-Zn Stabilizer được xem là giải pháp thay thế chì hoàn hảo trong PVC hiện đại, giúp nhà sản xuất đáp ứng yêu cầu xuất khẩu, tiêu chuẩn EU, Mỹ và Nhật Bản.
Viết bình luận