Công Thức Cơ Bản Pha Chế Dầu Cắt Gọt Kim Loại


🧭 1. Giới thiệu về dầu cắt gọt kim loại

Dầu cắt gọt kim loại (Metal Cutting Fluid) hay còn gọi là dầu làm mát – dầu gia công kim loại, là hỗn hợp được dùng trong quá trình tiện, phay, khoan, mài, cắt giúp:

  • Giảm ma sát giữa dao và phôi.

  • Tản nhiệt nhanh, tránh cháy mòn dao.

  • Tăng độ bóng bề mặt chi tiết gia công.

  • Kéo dài tuổi thọ máy và dao cắt.


🧪 2. Phân loại chính

  • Dầu cắt gọt khoáng (Mineral-based) – dùng cho gia công nặng, tiện, phay, doa.

  • Dầu tổng hợp (Synthetic) – hệ không dầu, dùng cho gia công chính xác, tốc độ cao.

  • Dầu bán tổng hợp (Semi-synthetic) – kết hợp ưu điểm của cả hai loại trên.


⚗️ 3. Công thức pha chế cơ bản (tham khảo)

🔹 Dầu cắt gọt bán tổng hợp (Semi-Synthetic Cutting Fluid)

Thành phần Tỉ lệ (%) Vai trò
Dầu khoáng gốc (Base Oil 70–150SN) 15–25 Bôi trơn và làm mát
Chất nhũ hóa (Emulsifier – Oleic acid, Nonionic surfactant) 5–10 Tạo nhũ tương ổn định với nước
Chất phân tán & ổn định (PEG, EO/PO, Polyether, Triethanolamine) 3–6 Giữ hệ đồng nhất, chống tách pha
Chất chống gỉ (Rust Inhibitor – Sodium Nitrite, Amine Borate) 2–4 Chống ăn mòn kim loại
Chất diệt khuẩn & chống mốc (Biocide – CMIT/MIT, DMDMH, Acticide MBS) 0.1–0.3 Ngăn hư dầu, diệt khuẩn sinh học
Chất chống tạo bọt (Silicone defoamer, BYK, Tego) 0.1–0.2 Giảm bọt khi phun hoặc bơm tuần hoàn
Chất ức chế oxy hóa (BHT, Irganox 1010) 0.1–0.2 Ổn định dầu, kéo dài tuổi thọ
Chất điều chỉnh pH (Borax, Triethanolamine) 0.5–1 Duy trì pH 8.5–9.5
Nước DI Vừa đủ 100% Pha loãng hoặc sản xuất hệ hòa tan

🔹 Dầu cắt gọt tổng hợp (Synthetic Cutting Fluid)

Thành phần Tỉ lệ (%)
Polyalkylene glycol (PAG) 10–20
Amino alcohols, Triethanolamine 2–4
Rust inhibitor (Nitrite-free) 1–2
Biocide (CMIT/MIT, Acticide EPW) 0.1–0.2
Defoamer (Silicone hoặc Polyether) 0.1
Nước DI Vừa đủ 100%

🧩 4. Các phụ gia quan trọng trong dầu cắt gọt

  • Chất chống mài mòn EP/AW (Extreme Pressure Additives): Sulfurized ester, Chlorinated paraffin, Phosphate ester.

  • Chất nhũ hóa: Nonylphenol ethoxylate (NPE-free), Fatty acid ester, Amine salt.

  • Chất chống rỉ: Amine carboxylate, Borate, Succinic acid derivatives.

  • Chất diệt khuẩn: Acticide MBS, Preventol D7, Rocima 623, CMIT/MIT, Bronopol.

  • Phụ gia ổn định pH: Monoethanolamine (MEA), Triethanolamine (TEA).


🧴 5. Tỷ lệ pha sử dụng thực tế

  • Gia công nhẹ: 2–3% dung dịch trong nước.

  • Gia công trung bình: 4–6%.

  • Gia công nặng (phay, khoan sâu): 8–10%.

Luôn dùng nước sạch hoặc nước DI, khuấy đều khi pha:
➡️ “Đổ dầu vào nước, không đổ nước vào dầu” để tránh tách pha.


🌿 6. Xu hướng dầu cắt gọt thân thiện môi trường

Hiện nay, nhiều doanh nghiệp chuyển sang các dòng dầu không chứa Cl, nitrite, formaldehyde – sử dụng phụ gia an toàn như:

  • Acticide MBS, DMDMH, Benzisothiazolinone (BIT)

  • Polyether, Ester tự nhiên, PAG gốc nước

  • Chất chống rỉ hữu cơ sinh học

Viết bình luận